FAQ – NL

CEC (Convention des Entreprises pour le Climat, bedrijfspact voor het klimaat) is een initiatief van Eric Duverger, later vergezeld door Yannick Servant (en meer dan honderd vrijwilligers in het eerste jaar), om te bekijken hoe goed geïnformeerde bedrijfsleiders samen milieu-uitdagingen kunnen aanpakken.

CEC heeft een eerste nationaal traject voorgesteld aan 150 Franse bedrijfsleiders van zowel grote als kleine bedrijven uit diverse sectoren en regio’s. Het traject omvatte 6 bijeenkomsten van 2,5 dagen waarin de bedrijfsleiders met een collega uit hun bedrijf, de ‘Planet Champion’, verschillende transformatiestappen zetten.

De eerste sessie is als het ware de ‘slag in het gezicht’ door de feiten: experts vertellen wat er op onze planeet gebeurt, wat de oorzaken ervan zijn en welke gevolgen dat zal hebben voor de mens en onze activiteiten. De volgende sessies zoeken stap voor stap naar antwoorden die ondernemers en hun bedrijven kunnen formuleren op de klimaatcrisis:

→ zowel met het hart als met het hoofd,

→ het extractieve economische model omzetten in een regeneratief model,

→ een collectieve dynamiek op gang trekken, gebaseerd op samenwerking en menselijke rijkdom,

→ een ambitieus en publiek stappenplan opstellen met 2030 als streefdatum.

Begin juli 2022 werden 150 stappenplannen officieel overhandigd.

Sedertdien werd CEC uitgebreid:

→ regionale CEC's (2023: 5 trajecten)

→ thematische CEC's (2023: één thema afgerond, een tweede gestart)

Tegen het einde van 2023 zullen meer dan 1000 bedrijfsleiders een dergelijk transformatietraject doorlopen hebben.

CEC nam de ‘Convention Citoyenne pour le Climat’ (burgerpact voor het klimaat) als voorbeeld. Dit burgeroverleg lanceerde een oproep aan de bedrijfswereld om zijn verantwoordelijkheid op te nemen om de klimaatverandering tegen te gaan.

CEC kiest ervoor om met bedrijfsleiders te werken omdat zij in de zogenaamde ‘driehoek van niets doen’ dingen anders kunnen aanpakken en ook anderen (burgers/consumenten en politici/instellingen) kunnen aanzetten om actie te ondernemen. Ze staan aan de top van de besluitvormingspiramide en zijn dagelijks verantwoordelijk voor beslissingen, aanpassingen en veranderingen. Bedrijfsleiders genereren samen een collectieve intelligentie om oplossingen te vinden voor gelijkaardige problemen en beperkingen.

Het eerste CEC-traject bracht 150 diverse bedrijven samen, gaande van kleine en middelgrote ondernemingen tot grote groepen. Ze waren representatief voor het Franse economische weefsel zoals beschreven door het INSEE (Frans instituut voor statistiek en economisch onderzoek). Het idee was om bedrijven met diverse transitie-uitdagingen samen te brengen en om oplossingen te vinden gebaseerd op collectieve intelligentie**.**

CEC begeleidt bedrijfsleiders bij een ‘koerswijziging’: als ze zich bewust zijn van de negatieve impact van hun bedrijf op het milieu en de natuurlijke hulpbronnen, kunnen ze daar ook wat aan doen. De transformatie is immers noodzakelijk voor de leefbaarheid van hun bedrijf op de lange termijn, want alle economische activiteiten zijn uiteindelijk afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen en het ecosysteem dat onze planeet ons biedt.

CEC is geen cursus, maar een transformatietraject. Bedrijfsleiders werken afwisselend in plenaire sessies en in 'base camps', kleine werkgroepen van collega's.

In plenum komen gekwalificeerde topexperts, afhankelijk van de sessie, inputs geven om de deelnemers bewust te maken van de impact die milieuproblemen hebben op onze economie, maatschappij, veiligheid en gezondheid.

Elk base camp (groepen van tien tot vijftien personen) wordt door een coach en een facilitator (CoFa) begeleid. De bedrijfsleiders gaan als gelijken in alle vertrouwen met elkaar in gesprek. Ze analyseren de hoofdlijnen uit de plenaire sessies en vertalen die naar de realiteit van hun bedrijf. De afwisseling van informatie, inspiratie, praktijkvoorbeelden en co-constructie voeden de stappenplannen. De bedrijfsleiders analyseren de milieu-impact van hun bedrijfsmodellen en werken alternatieven uit die rekening te houden met de grenzen van onze planeet. Zo ontstaan nieuwe samenwerkingen, nieuwe bedrijfsmodellen en een bewuster leiderschap.

💡 CEC is een transformatietraject dat deelnemers meeneemt in een bewustwordingsproces en de kracht van de groep inzet om positieve verandering te bereiken. CEC creëert vertrouwen waarin regeneratieve ambities en transformatie kunnen openbloeien.

💡 REGENERATIEVE ECONOMIE IN EEN NOTENDOP

Regeneratieve economie is een bedrijfsmodel waarin een bedrijf een positieve ecologische voetafdruk nastreeft.

Ecologische voetafdruk: ‘een indicator en beoordelingsmethode die de druk berekent die de mens uitoefent op natuurlijke hulpbronnen en de "ecologische diensten" die de natuur ons levert.’ (Wikipedia)

Het extractieve economische model bekommert zich niet om de impact van zijn activiteiten op natuurlijke ecosystemen. De natuurlijke hulpbronnen worden intensief geëxploiteerd zonder rekening te houden met duurzaamheid. Het regeneratieve model daarentegen streeft naar een ‘positief nettoresultaat’ in termen van impact op de natuur. Om dat te bereiken, moeten bedrijven concurrentiereflexen ombuigen naar lokale samenwerking.

Regeneratieve koers voor 2030

Enkel onze milieu-impact verminderen zal niet voldoende zijn. Daarom nodigt CEC bedrijfsleiders uit om hun activiteiten te herbekijken volgens regeneratieve modellen en die zoveel mogelijk te transformeren: dat is de koers op middellange termijn die we aan deelnemers voorstellen. Het concept mag dan gemakkelijk te begrijpen zijn, de implementatie ervan is complex en vergt tijd, nieuwe inzichten, ondersteuning en samenwerking.

Dit recente model werd door verschillende auteurs en stromingen in de Verenigde Staten ontwikkeld. Het stelt bedrijven in staat om de impact van hun activiteiten terug te dringen tot onder de drempel wat onze planeet aankan. In plaats de grenzen van onze planeet te overschrijden met het overmatig gebruik van hulpbronnen, materialen, diensten en voorzieningen voor de waardecreatie van bedrijven, moet onze economische activiteit bijdragen om de natuurlijke hulpbronnen enz. te regenereren.

Om naar regeneratie toe te werken, moeten we de negatieve impact van de economische activiteiten in kaart brengen (onze behoefte aan natuurlijke hulpbronnen, constructie, energie, fossiele hulpbronnen, land, grondstoffen, vervuilende stoffen enz.) en er stap voor stap voor te zorgen dat de negatieve impact uiteindelijk kleiner is dan de positieve effecten (natuurherstel, milieuwinsten). Dat kan bereikt worden door samen te werken met een netwerk van lokale bedrijven en partners.

Hoofdprincipes van de regeneratie van ‘het Leven’ (zeer kort samengevat!)

Leven op aarde is alleen mogelijk omdat water, zuurstof, fotosynthese, koolstofopname, bodems enz. heel wat fysisch-chemische processen mogelijk maken: de levenscyclus en de regeneratie van het Leven is vrijwel oneindig. Maar onze markteconomie heeft de tendens om hier een stokje voor te steken, onder andere door biodiversiteit te vernietigen, door bodem, lucht en water te vervuilen en door bij te dragen aan de opwarming van de aarde.

Als we de elementen willen sparen die ons in staat stellen om op deze planeet te leven, moeten we de grenzen respecteren van wat ons milieu aankan. Daarvoor moeten we begrijpen wat precies schade berokkent en hoe we ecosystemen kunnen herstellen die essentieel zijn voor alle levensvormen op aarde, wij inclusief ...

Hoe kan de regeneratieve economie werken?

Dit model wil de regeneratie van ecosystemen bevorderen door nieuwe en uitgebreide samenwerkingsvormen tussen lokale actoren op te zetten.

Regeneratie wil de extractieve economie (die natuurlijke hulpbronnen uitbuit en het milieu beschadigt) omvormen tot een regeneratieve economie, die het samenleven met de natuur en alle levende organismen bevordert. De bedoeling is om natuurlijke cycli van regeneratie te ondersteunen zodat die voldoende zijn om de regeneratiedynamiek in stand te houden.

Zo kan zelfs een bedrijf dat geen directe link heeft met biodiversiteit – functioneel, operationeel of dienstverlenend – toch kunnen samenwerken met lokale stakeholders en acties opzetten met bedrijven die een rechtstreekse invloed hebben op het Leven op Aarde (landbouw, biologie, ecologie enz.).

Een paar voorbeelden van regeneratie-bevorderende initiatieven:

→ toepassingen gebruiken in de bedrijfsvoering die een maximaal positieve impact hebben op de biodiversiteit en het milieu

→ gronden herstellen (braakliggende terreinen schoonmaken of saneren, grasperken en tuinen minder maaien, bij- en vogelvriendelijke planten aanplanten, bomen planten enz.)

→ naar een productie evolueren met betere grondstoffen, compost als meststof, minder bewerkte en op zijn minst biologische producten enz.

→ ingrepen op bodems/omgevingen vermijden die een negatieve milieu-impact hebben (verharding, verkavelingen, transformatie van natuurlijke omgevingen enz.)

→ kunstmatige of verharde oppervlakten vervangen door vegetatie of beplanting aan te brengen (daken, parkeerplaatsen, wegen enz.)

→ enz.

→ STAPPENPLANNEN: bedrijven ontwikkelen stappenplannen met concrete actie en gekwantificeerde doelstellingen om naar een regeneratief model over te schakelen. Deze stappenplannen zijn gebaseerd op de generatieve vraag: hoe maak ik mijn bedrijf veilig en rechtvaardig voor mens en milieu.

→ 10 AANBEVELINGEN AAN DE POLITIEK: het eerste CEC-traject deed ook 10 beleidsaanbevelingen. De deelnemers stelden hefbomen, normen en regelgeving voor die de wetgever zou kunnen invoeren om de inspanningen van de bedrijfswereld te faciliteren. Deze aanbevelingen werden onderschreven door alle bedrijfsleiders die deelnamen aan dit CEC-traject. Het is de bedoeling om samen te werken met de politiek. Een aantal van deze aanbevelingen werden overgemaakt aan (Franse) ministeries die betrokken waren bij het wetsontwerp betreffende de groene industrie (Loi Industrie Verte) om een idee te geven wat bedrijfsleiders verwachten van de overheid.

→ Het CEC-traject had ook een impact op toekomstvisies en menselijke connecties:

GETRANSFORMEERDE BEDRIJFSLEIDERS: inzichten in milieu- en klimaatkwesties zijn essentieel voor bedrijfsleiders om ervoor te zorgen dat iedereen met kennis van zaken kan handelen. Bedrijfsleiders die de spreekwoordelijke ‘slag in het gezicht’ hebben gekregen in de eerste sessie 1 zijn echt gemotiveerd om actie te ondernemen.

ALUMNI / BASE CAMPS: de alumni stimuleren en motiveren elkaar om de ingeslagen weg vol te houden. Isolement is nefast voor gemotiveerde bedrijfsleiders! Bedrijfsleiders rekenen op de gemeenschap waar ze deel van hebben uitgemaakt. Voor sommigen waren de base camps echte netwerkmomenten in kleine groepen, die nu informeel buiten het CEC-kader hun eigen leven leiden.

De politieke co-constructie van CEC

→ CEC stelt de status quo van de ‘driehoek van niets doen’ in vraag ...

→ In een samenleving die opgebouwd is rond een markteconomie zijn het de bedrijven die grotendeels het aanbod, de bedrijfsmodellen en alternatieven bepalen. De overheid leunt op hun technologische of maatschappelijke innovaties en ondersteunt of reguleert ze. Daarom moeten de CEC-inzichten inzake economische transformatie, om volledig te zijn, ook hun stempel drukken op politieke ecosystemen en instellingen zodat ze baanbrekende bedrijven begeleiden in hun pioniersrol.

→ Tijdens het eerste CEC-traject waren er ontmoetingen met de politiek: de CEC-vertegenwoordigers hebben een dertigtal Franse parlementariërs ontmoet, ze zijn gehoord door de commissie Développement Durable et Aménagement du Territoire (Duurzame Ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening) van het Franse parlement en door de la Délégation des entreprises (bedrijfsafvaardiging) van de Franse senaat, ze hebben Franse ministers ontmoet, ze bevraagden de kandidaten voor de Franse presidentsverkiezingen enz. Dit alles voedde de reflecties. Op het einde van het CEC-traject keurden de deelnemers 10 aanbevelingen goed en gaven ze CEC namens het CEC-collectief een mandaat om de aanbevelingen aan de Franse regering voor te leggen.

→ De 10 aanbevelingen die door de CEC-deelnemers goedgekeurd werden, werden gebruikt om werkvergaderingen en uitwisselingen te onderbouwen met verschillende Franse ministeries en het Secrétariat Général à la Planification Ecologique (ecologische planning). We maakten een samenvatting van de meest relevante aanbevelingen om de werkzaamheden in het kader van de Franse Loi Industrie Verte (groene industrie) te ondersteunen.

Dat is de collectieve inertie van 1) individuen/consumenten/burgers, 2) politici/instellingen/overheden en 3) bedrijven die elkaar blokkeren of in de val lokken: elk verwacht dat de ‘anderen’ het initiatief nemen.

Zo verwachten bedrijven dat consumenten een duidelijke boodschap geven met hun portemonnee (hun consumptiepatronen aanpassen) en dat de overheid nieuwe spelregels (subsidies, wetgeving, normen) oplegt, bijvoorbeeld een repareerbaarheidsindex. Dat zijn mogelijke pistes, maar vaak worden die pas bewandeld nadat pionierbedrijven (vaak op eigen houtje) grote veranderingen in gang gezet hebben.

In deze ‘driehoek van niets doen’ is het voor ondernemers waarschijnlijk gemakkelijker om als eerste actie te ondernemen: zij verwachten niet veel van politici die pas reageren als er baanbrekende vooruitgang geboekt is. Bedrijfsleiders weten ook dat ze de verwachtingen van de consumenten kunnen anticiperen en sturen voordat zij nieuwe consumptiegewoontes aannemen.

CEC creëert een collectief momentum en samenwerking in de bedrijfswereld om de driehoek te doorbreken. Zo wordt de vraag "Wat kunnen we doen?" omgevormd tot "Hoe komen we samen uit deze situatie?".

Planetaire grenzen zijn de drempels die de mensheid niet mag overschrijden om onze ontwikkeling en een duurzaam leven in een veilig ecosysteem te vrijwaren. We moeten met andere woorden plotselinge en moeilijk te voorspellen impact op onze planeet en het milieu vermijden. Er zijn 9 planetaire grenzen die niet beperkt zijn tot enkel de opwarming van de Aarde (opwarming van de Aarde, verlies aan biodiversiteit, stikstof- en fosforkringloop, chemische verontreiniging, landgebruik, waterschaarste, gat in de ozonlaag, oceaanverzuring en aerosolen in de atmosfeer).

Respect voor planetaire grenzen ≠ degrowth

📢 Ons doel is dat bedrijven naar een economisch model evolueren dat de grenzen van onze planeet zoveel mogelijk respecteert en dat hun zakenmodellen binnen de planetaire grenzen passen. Die aanpak is niet gebaseerd op degrowth, maar promoot een ander economisch model: CEC wil de economische focus op volume ombuigen naar een logica van regeneratie.

Een regeneratief bedrijf dat goed is voor het ecosysteem en de grenzen van de planeet respecteert, kan immers perfect groeien! Om bedrijven in deze positieve spiraal te betrekken, moeten we ons de vraag stellen: "Wat kan ik doen in mijn economisch model en waardecreatie dat goed is voor mens en milieu?"

Een individu met gezonde cellen groeit normaal, volgens de groeicurves van zijn soort. Maar als de cellen niet willen stoppen met vermenigvuldigen, ontstaan er kankers! Wij staan voor groei, zolang die maar regeneratief is.

📢 Geen enkele bedrijfsleider die enkel aan greenwashing wil doen heeft 10 dagen tijd om aan regeneratie en transformatie te besteden ... De deelnemers die komen en doorzetten, doen dat omdat ze overtuigd zijn!

Aan greenwashing doen is moeilijk als je eenmaal een CEC-traject doorlopen hebt: de bedrijfsleiders hebben begrepen dat de planeet er belabberd aan toe is en dat de situatie urgent is! Als ze niet overtuigd zijn en ervoor kiezen om de feiten te negeren, dan hebben ze er ook geen belang bij om hun tijd op te offeren. Meestal besluiten ze dan om niet meer te komen: waarom zouden ze ook 12 dagen hun interesse in onze planetaire grenzen faken? De bedrijfsleiders blijven omdat de CEC-ervaring hen inzichten geeft in de realiteit en hen transformeert. De eerste alumni blijven zeer verbonden met hun gemeenschap, hun ‘base camp’ en hun engagementen.

CEC is een vereniging zonder winstoogmerk van algemeen belang. Onze missie is om de switch van een extractieve economie naar een regeneratieve economie tegen 2030 onweerstaanbaar te maken.

Een traject kost enkele honderdduizenden euro's (tussen €500K en €900K), afhankelijk van het aantal deelnemende bedrijven en de uiteindelijke kosten.

De vereniging wordt gefinancierd door:

→ bijdragen van de leden (bedrijven en vrijwilligers)

→ zakelijke en particuliere giften

→ overheidssubsidies

Dit model garandeert de onafhankelijkheid van CEC ten opzichte van politieke en economische actoren.

Dit model stelt alle bedrijven in de Franse bedrijfswereld in staat om zich aan te sluiten met een bijdrage op basis van de grootte van de onderneming.

📢 CEC kan bedrijven niet dwingen om te transformeren. We verstrekken geen labels, certificering of diploma's. Maar we hebben minstens 3 hefbomen om het engagement van bedrijven te stimuleren: de stappenplannen zijn doorgaans openbaar en becijferd; de alumni motiveren elkaar om de verandering door te zetten en bieden elkaar ondersteuning; CEC zorgt voor transparantie en documenteert zowel de moeilijkheden als successen van een reeks bedrijven.

Onze rol is om een paradigmaverschuiving in gang te zetten en een nieuwe bedrijfscultuur onder bedrijfsleiders ingang te doen vinden. De verandering hangt af van hun onaflatende inzet!

📢 CEC is een transformatietraject dat verder gaat dan een cursus. Deelnemers behalen geen label of diploma aan het einde van het traject. Er is een deel input om de situatie en de urgentie te begrijpen waarmee we geconfronteerd worden. Maar het traject gaat veel verder dan bewustwording. Met de steun van coaches en de collectieve energie van de groep creëren de deelnemers een kader voor de transformatie naar een regeneratieve onderneming.

→ Bedrijfsleiders volgen een deel vorming: ze wonen conferenties bij met gekwalificeerde topexperts; ze hebben workshops met geëngageerde, relevante bedrijven over transitiethema’s; ze krijgen inputs van specialisten over verschillende economische onderwerpen en processen, maar ook in verband met transitie: het spreekt dus voor zich dat ze tijdens hun traject veel bijleren en hun inzichten over het onderwerp aanscherpen. Want de situatie is ernstig is en de deelnemers moeten die goed begrijpen als ze op de meest gepaste manier willen ingrijpen.

→ Maar het is (echt!) geen gewone cursus, het is veel meer dan dat! Het is een transformatietraject. Na het bewustwordingsproces wordt met de steun van coaches en de kracht van de groep een kader gecreëerd waarin de regeneratieve ambities en transformatie kunnen openbloeien.

Voorlopig staan we nog te ver van hen vandaan, maar in ons impactscenario willen we ook de CAC 40-bedrijven aan boord krijgen. Momenteel is het formaat van een CEC-traject moeilijk in te passen in de agenda van een CAC 40-manager. Het is dus vooral een kwestie van tijd. We werken aan een veel beknopter formaat (sessies van 6 uur in plaats van 2 dagen) voor bedrijfsleiders van zeer grote groepen die omwille van drukke agenda’s niet in ons formaat kunnen instappen. Heel wat geïnteresseerde bedrijven konden niet deelnemen aan ons eerste CEC-traject. Nu we onze plaats in het transitie-ecosysteem verdiend hebben en het duidelijk is waarvoor we staan, contacteren we deze bedrijven opnieuw om hen andere, meer compacte of aangepaste trajecten aan te bieden.

Omdat het de grootste bedrijven zijn, is de inertie er vaak het grootst en is de baas niet altijd ‘duurzaam’ ... We constateren dat het vaak gevestigde, stabiele familiebedrijven zijn die zich het meest comfortabel voelen bij verandering!

Voor de eerste editie zijn we naar heel wat grote bedrijven toegestapt die toen nog niet konden deelnemen. We hebben contact gehouden en bieden hen nu verschillende, meer compacte en specifieke formaten aan op hun maat.